Dr hab. Rafał Witkowski, prof. UAM, historyk, m. in. Kościoła, współtwórca kierunku Liberal Arts and Sciences przy Wydziale Historii UAM, w latach 2011-2020 dyrektor Uniwersyteckiego Centrum Edukacji Międzynarodowej (AMU-PIE), którego celem jest budowanie oferty przedmiotów w językach obcych. Zaangażowany we włączenie UAM do konsorcjum uniwersytetów EPICUR. Od 2020 prorektor UAM ds. współpracy międzynarodowej – w ramach tej funkcji rozwija współpracę z uniwersytetami w prawie wszystkich zakątkach świata. Otwarty na nowe formy współpracy międzynarodowej, m.in. promuje ideę microcredentials. Poliglota (zna języki angielski, litewski, włoski, rosyjski i niemiecki), zafascynowany wielojęzycznością w wymiarze historycznym.

Jedna osoba nie jest w stanie rozwiązać żadnego z tych problemów, przed którymi stoi dziś uniwersytet w kontekście umiędzynarodowienia. Dlatego dobry lider musi przede wszystkim stworzyć odpowiedni zespół – mówi prof. Rafał Witkowski, prorektor UAM ds. współpracy międzynarodowej, Management Star 2022.

Jaki zespół jest zatem odpowiedni, by poradzić sobie z wyzwaniami internacjonalizacji tak dużej uczelni, jaką jest Uniwersytet im. Adama Mickiewicza? Gwiazda Zarządzania 2022 odpowiada krótko: – Odpowiednio zróżnicowany pod kątem kompetencji i właściwie ukierunkowany na zadania odpowiadające posiadanym przez poszczególne osoby umiejętnościom.

By tak się działo, według prof. Witkowskiego istotny jest stały przepływ informacji w zespole. – Krótkie, nawet półgodzinne, ale regularne spotkania np. na Teamsach wystarczą, by nikt nie powielał tego, co robi już ktoś inny, ale też, by członkowie zespołu mogli wykorzystywać wzajemnie swoje doświadczenia i by dzięki temu praca przebiegała szybciej.

Co dość oczywiste, lider odpowiadający za umiędzynarodowienie potrzebuje też dobrze orientować się w specyfice kulturowej różnych krajów i społeczności. Tu dobre intencje nie wystarczą – by nawiązać nić porozumienia, konieczna jest wiedza o specyficznych dla różnych kultur zasadach. – W swoim życiu zawodowym bardzo dużo podróżowałem i jeżdżąc w różne strony świata, obserwowałem, a potem analizowałem, jakie działania przynoszą najlepsze efekty – opowiada prof. Witkowski.

Wnioski? Najbardziej skuteczne są takie relacje, które stanowią kombinację formalnych i nieformalnych działań. – To w sumie proste: jeśli dodamy do tego, co robimy w ramach obowiązków służbowych, trochę serca, trochę zainteresowania drugim człowiekiem, wtedy takie relacje z partnerskimi instytucjami, i zawierane umowy, zupełnie inaczej funkcjonują.

Taki sposób rozmowy z partnerskimi uczelniami, jak twierdzi Management Star 2022, sprawdza się zwłaszcza w przypadku uczelni w rodzaju UAM, czyli uniwersytetów z nieporównywalnie mniejszym budżetem i możliwościami niż największe amerykańskie czy brytyjskie uczelnie. – Czasem ta kawa wspólnie wypita i sympatyczna, pełna żartów czy pozytywnych emocji rozmowa sprawia, że ktoś właśnie nas zapamięta i weźmie pod uwagę w swoich analizach – tłumaczy swój modus operandi prof. Witkowski.

Dzięki kryzysowi pandemii UAM uporządkował swoje umowy partnerskie – początek pełnienia przez prof. Witkowskiego funkcji prorektora ds. współpracy międzynarodowej UAM zbiegł się z początkiem pandemii i jak tłumaczy, paradoksalnie stanowił dobry czas dla umiędzynarodowienia uczelni. Pod kierownictwem prof. Witkowskiego przeprowadzono analizy, jak funkcjonują poszczególne umowy partnerskie, co działa dobrze, a co gorzej. Powstała spójna baza danych międzynarodowych partnerstw UAM i nowa strona internetowa, a przede wszystkim mapa „białych plam”, czyli regionów, z którymi UAM nie nawiązał przed 2020 r. współpracy. – Takim niezagospodarowanym przez nas rejonem okazała się np. Ameryka Łacińska i dziś, po dwóch latach, mamy już kilka bardzo dobrze rokujących kontaktów z uczelniami z tamtego regionu – opowiada. – Teraz przed nami praca nad regionem Antypodów.

W poszukiwaniu partnerów istotna jest znów rozmowa – w różnych gremiach (władze rektorskie, dziekani, kadra) trzeba szukać odpowiedzi na pytanie, które partnerstwa można uznać za strategiczne dla uczelni, i w ślad za tymi rozmowami należy przesuwać środki i wysiłki. – Od lidera takie podejście otwartości i wsłuchiwania się w głosy różnych grup interesariuszy wymaga umiejętności balansowania oraz godzenia wielu podejść, interesów wielu grup badawczych z różnych wydziałów. Na uczelni o wielkości takiej jak UAM [20 wydziałów – przyp. red.] to nie lada wyzwanie – mówi prof. Witkowski.

Pytany o sukces zawodowy, prorektor UAM mówi, że jest nim przede wszystkim udział UAM w inicjatywie sieci uniwersytetów europejskich oraz zaangażowanie w ten projekt, jakie udało się wykreować na uczelni w czasie pandemii: – Przed 2020 r. ostrożnie szacowaliśmy, że stworzymy może dwa pilotażowe kursy, tymczasem dziś w ramach zbudowanego wspólnie w konsorcjum wirtualnego kampusu UAM oferuje ich ponad czterdzieści! Ponadto, inicjatywa uniwersytetu europejskiego EPICUR jest skuteczną drogą modernizacji zarządzania uczelnią.

Management Star 2022 dumny jest też z oferty, jaka przez ostatnie lata powstała na UAM z myślą o studentach zagranicznych. – Dziś mamy ponad czterysta różnych zajęć na wszystkich wydziałach uczelni. To by się nie udało, gdyby nie „przyjaciele internacjonalizacji”, czyli rosnąca na UAM grupa osób, które chcą się poświęcić rozwijaniu współpracy międzynarodowej. Sukcesem jest to, że wykrzesaliśmy z siebie pozytywne nastawienie do umiędzynarodowienia.

http://gwiazdyinternacjonalizacji.pl/